Extîyarê Mergehê – Der Weise des Fürstentums

Art. Nummer Autor Datum
251  Pîr Dîma
Übersetzt aus dem Kurdischen von Ilyas Yanc
Ergänzungen von Hayrî Demir
29.03.2012

 

Name

Extîyarê Mergehê ist eine Würde, die einem Êzîden mit außergewöhnlichen Fähigkeiten verliehen wird. Der Name setzt sich wie folgt zusammen:

Kurd. Extîyar bzw. Ixtîyar für „alt“ bzw. „weise“ und Mergeh als Bezeichnung des Ortes des Heiligtums Lalisch.

Der Name bedeutet somit sinngemäß „der Weise von Lalisch“.

 

Bedeutung und Ernennung

Der Extîyarê Mergehê verfügt über ein enormes Wissen der ezidischen Religionslehre. Er beherrscht so gut wie alle heiligen Texte, die unter dem Begriff Qewls zusammengefasst werden. Er nimmt eine Führungsposition ein, die ihn dazu befugt, Entscheidungen zu treffen oder wesentlich mitzubestimmen.

Der Titel wird oft dem Bavê Şêx verliehen, da dieser die genannten Voraussetzungen immer erfüllen muss. In der Vergangenheit kam es aber auch schon vor, dass einfach Laien, d.h Mirîden zu Extîyarê Mergehê wurden. Zwei solcher Laien waren Koçek Cem und Koçek Brahîm.

Die Koppelung der beiden Titel Bavê Şêx und Extîyarê Mergehê ist oft Anlass dazu, dass einige der Meinung sind, diese Mirîden wären zum Bavê Şêx ernannt worden , was nicht der Fall ist.

Der Extîyarê Mergehê wird vom ezidischen Rat, kurd. Civata Ruhanî, auserwählt.

 

Stammbaum des Extîyarê Mergehê

Bavê Şêx Xeto

Şêx Xoşêna

Şêx Îdo

Şêx Meşal

Koçek Cem

Şêx Koçek, Şêx Xemir

Şêx Reşkê

Koçek Birîm

Şêx Birim, Şêx Nasir

Şêx Hecî, Şêx Alî

Şêx Silêman, Şêx Îsmaîl

Şêx Hacîyê  Şex Nasir

Şêx Hacî

Şêx Îliyas

Şêx Xeto

Der amtierende Extîyarê Mergehê ist Bavê Şêx Xeto.

 

Quelle

Pîr Dîma: Êzdîyên Serhedê, Sedsala XIX- destpêka sedsala XX (2011), DO
Verlag

Pîr Dîma, L. Îavasko  und S. Grîgoriyêv: Lalişa Nûranî,  Yêkatêrînbûrg: Basko, 2008.— 216 rr., wêne.